Topraktan Kopuş

Unutulan Birlikteliğe Adanmış Bir Anıt

Sanatçı Ezgi Sandıkçı tarafından Kenan Yavuz Etnoğrafya Müzesi için üretilen bu yerleştirme, Anadolu’nun unutulmaya yüz tutan emeğine, paylaşım kültürüne ve toprak ile bir zamanlar kurulan birlikteliğe adanmış bir anıttır. “Topraktan Kopuş”, yalnızca fiziksel bir mesafeye değil; kök salınan değerlerden, dayanışmadan ve birlikte yaşama iradesinden uzaklaşılmasına işaret eder.

Anadolu, insanlık tarihinin ilk tarım toplumlarına ev sahipliği yapmış, bereketli topraklarıyla yalnızca ürün değil, birlikte var olmanın evrensel değerlerini de üretmiştir. Ancak; modernite ile ortaya çıkan yaşam biçimi, kadim kültür mirasımızı örselemiş, değişmemesi gereken güzelliklerimizi ezip geçmiştir. Yaylalar ıssız,topraklar sahipsiz, insanlar yalnız kalmıştır.

Sandıkçı’nın yerleştirmesinde yer alan tandır heticeki,eğiş, orak, tırpan ve pancar çatalı gibi tarım aletleri, birlikte üretmenin ve geride kalanın elinden tutma kültürümüz olan imece geleneğini, birbirini saran toplumsal bir yapıyı simgeler.Aletlerin paslı yüzeyleri ise, artık işlemeyen bir düzeni, demirin taşıdığı sessiz bir hafızayı, ve zamanla aşınmış ortak yaşamı görünür kılar.

Topraktan Kopuş, toprağa değil zamana kök salan bir anıt olarak yükselir. Sahiplenilmeyen hafızanın,unutulan bir ortak yaşamın tanığıdır. Bu eser, geçmişin emeğine bir saygı duruşu olduğu kadar; bugüne ve geleceğe de bir çağrıdır: Yeniden hatırlamak ve pas içinde kalmış kökleri onarmak için, bir direniş çağrısıdır.

Dr. Feride Çelik